از نظر قرآن، مجوس یا همان زرتشتی ها اهل توحید هستند و از مشرکان نیستند؛ زیرا خدا به صراحت می فرماید: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ؛ کسانى که ایمان آوردند و کسانى که یهودى شدند و صابئى‏ ها و مسیحیان و زرتشتیان و کسانى که شرک ورزیدند؛ البته خدا روز قیامت میانشان داورى خواهد کرد؛ زیرا خدا بر هر چیزى گواه است. (حج، آیه 17)

در این آیه خدا به صراحت مومنان، یهودیان، صابئین، نصاری و مجوس را از مشرکان جدا کرده است؛ زیرا مشرکان را پس از ذکر مجوس به عنوان « وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا» آورده است که این تفصیل خود قاطع اشتراک است؛ یعنی گروه های نخست از جمله مجوس غیر از مشرکان هستند. پس به صراحت قرآنی، مجوس و زرتشتی اهل توحید است و جزو مشرکان نیست.

بر این اساس، نمی توان درباره علت خوشحالی مومنان در آیات نخست سوره روم به توحید رومی و شرک مجوس استناد کرد؛ زیرا به صراحت قرآنی، مجوس مشرک نیست تا شکست آنان موجب خوشحالی مومنان باشد، بلکه امر دیگری است که نیازمند واکاوی تاریخی است.

حقیقت این است که خدا در آیات نخست سوره روم از شکست روم و سپس پیروزی آنان پس از چند سال دیگر سخن به میان آورده است. سپس می فرماید: یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ نَصْرِ اللَّهِ یَنصُرُ مَن یَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ؛ در آن روز مومنان فرحناک می شوند ؛ نصرت و پیروزی الهی! که هر کسی را بخواهد یاری می دهد و پیروز می گرداند؛ و او عزیر و رحیم است.(روم، آیات 4 و 5)

به نظر می رسد که علت خوشحالی مومنان پیروزی روم بر ایران نیست؛ بلکه علت خوشحالی مومنان توجه یابی آنان به این سنت الهی است که شکست و پیروزی هماره رخ می دهد و به زودی پس رنجی که مسلمانان از مشرکان می برند، آنان نیز در جنگ بدر که وعده تخلف ناپذیر الهی است، پیروز می شوند.(روم، آیه 6)

باید توجه داشت که بر اساس قواعد اصولی : 1. استعمال، اعم از حقیقت و مجاز است؛ 2. اصل در استعمال، حقیقت است؛ پس مراد از «یومئذ» روز است، نه عصر و دوره زمانی؛ زیرا خدا بیان می کند همان روز پیروزی مسلمانان خوشحال می شوند؛ نه در دوره زمانی و عصری که سه تا ده سال به درازا بکشد. پس علت خوشحالی مومنان پیروزی روم نیست؛ بلکه پیروزی خود مومنان در جنگ بدر بر اساس یک سنت الهی است که در داستان شکست و پیروزی روم بیان شده است. در آن روز بدر مومنان بر مشرکان به نصرت الهی پیروز می شوند و وعده تخلف ناپذیر خدا دلهای مومنان را شاد می کند.

نکته دیگر آن که اگر همان روز پیروزی مومنان خوشحال می شوند، در حالی که اگر مراد پیروزی روم باشد که با فاصله آن میان روم و مدینه، رسیدن خبر چند روز طول می کشد و همان روز مومنان نمی توانستند خبر را بشنوند و فرحناک شوند. پس این که همان روز مومنان شاد می شوند، خبر پیروزی خود مومنان در جنگ بدر بر اساس یک سنت الهی است که هر که را بخواهد پیروز می کند.